Tijdens de lunch van MaastrichtLAB op 12 december stond heel wat op het menu. Een korte presentatie van de Love Foundation, de docu ‘Das Gegenteil von Grau’ en als toetje enkele pittige stellingen. De gasten: Stadsmakers en vertegenwoordigers van enkele broedplaatsen in Maastricht.  

Om te beginnen

MaastrichtLAB is vanaf begin dit jaar kwartiermaker voor het broedplaatsenbeleid. Om te ervaren hoe het is om regelmatig te ‘moeten’ verhuizen, zitten zij zelf steeds bij andere broedplaatsen. En wordt de Stadsmakerslunch deze keer in een broedplaats georganiseerd: Starters Valley aan de Brouwersweg (gebouw M). “We hebben deze keer ook vertegenwoordigers uitgenodigd van de broedplaatsen. Zo hopen we meer mensen met elkaar in contact te brengen”, opent Tom Heijnens de middag.

Uit liefde voor de community

Als voorgerecht vertellen drie leden van de Love Foundation over hun organisatie. “Wij organiseren events om internationale studenten met Maastrichtenaren in contact te brengen. Het geld dat we hiermee ophalen is bestemd voor ontwikkelingsprojecten van Simavi”, vertelt Olivia Kunz. De Love Foundation is ruim vier jaar geleden ontstaan als studieproject in Maastricht en uitgegroeid tot een internationale beweging. “Initiatieven komen uit de leden zelf. We zitten nu met onze meetings steeds op verschillende locaties, zoals de Mandrill en het Skate Cafe, maar hebben ook opslagruimte nodig. Daar zijn we nog naar op zoek.”

Drie voorbeelden

Dan is het tijd voor het hoofdgerecht. De documentaire ‘Das Gegenteil von Grau’ van Matthias Coers laat verschillende voorbeelden van vrijplaatsen zien in het Ruhrgebied. Of het nu een leegstaand station in Dortmund is, een gemeenschappelijk pand in een straat in Bochum of het verzet van inwoners van Duisburg tegen de komst van een outletcentrum. Ze tonen alle drie dat gelijkgezinden samen aan de slag gaan. De uitkomst is telkens verschillend. De gehele documentaire bevat nog meer voorbeelden, maar voor de lunch is gekozen voor één fragment. Er moet immers nog ruimte overblijven voor het dessert: de discussie.

Eens of oneens?

De stellingen zijn goed gekruid en gaan dieper in op de voorbeelden die in de docu te zien zijn. De eerste stelling is “Sociale initiatieven en broedplaatsen overschatten hun toegevoegde waarde voor de wijk of stad waarin ze actief zijn.” De meningen lopen sterk uiteen. Sociale initiatieven worden vaak ondergesneeuwd door financieel interessantere projecten. Anderzijds hadden sommige commerciële projecten er niet kunnen zijn als er geen broedplaatsen waren. De toegevoegde waarde is daarnaast niet alleen financieel, maar kan ook sociaal of cultureel zijn. En de rol van vastgoedeigenaren en -beheerders wordt kritisch onder de loep genomen.

De tweede stelling luidt: “Functies van gebouwen en bestemmingsplannen staan in schril contrast met wat er sociaal wenselijk of goed is in de buurt waarin ze staan.” Terwijl de deelnemers regelmatig tegen de regels van bestemmingsplannen oplopen, wordt wel gesteld dat enkele regels nodig zijn om bewoners te beschermen. Hier zou alleen wat flexibeler mee moeten worden omgegaan. Tijdelijkheid en gedogen lijken hierbij de sleutelbegrippen.

Ten slotte de stelling: “Initiatiefnemers van broedplaatsen zijn naïeve idealisten met weinig tot geen ondernemers skills.” Voor sommigen is het nemen van initiatief juist een teken van ‘ondernemen’. Anderen zien echter door de jaren heen weinig succesvolle ondernemingen ontstaan uit vrijplaatsen. Daarnaast is ondernemerschap geen ‘vies woord’ en kan het ook iets anders opleveren dan louter ‘bakken met geld’. Zelfredzaamheid en een basisinkomen worden gezien als een uitweg van onze huidige monetaire economie.

De MaastrichtLAB-lunch is ten einde en er wordt nog even nagetafeld. De volgende bijeenkomst zal weer op een andere locatie zijn, in het nieuwe jaar.